Marnix: Anders op reis

Door de jaren heen heb ik het geluk gehad om veel te kunnen reizen. Soms voor werk, soms met vrienden. Meestal met minimale planning, en vaak met onverwachte resultaten. Het leukste aan reizen is voor mij juist dat volledig onverwachtse. Iris en ik hebben het er de afgelopen jaren geregeld over gehad om nog een keer voor een langere periode naar het buitenland te gaan. Maar de beperkingen van het glutenvrije dieet leken in de weg te staan voor een dergelijk plan. Zeker met mijn voorliefde voor de ongeplande, vrije manier van reizen. 

Avontuur

Eén van de landen die ik bezocht heb, jaren terug, is Japan. Ik zou graag nog eens terugkeren om te zien wat er veranderd is, en misschien nog wel leuker, wat ik nog herken. Dus toen we een keer wat extra geld hadden en er voordelige tickets beschikbaar waren, besloten we te vertrekken. Helaas bleken de tickets voor de verkeerde maand te zijn. Maar Japan in de zomermaanden was véél te duur. En nu? Een jaar wachten wilden we niet, dus we gingen op zoek naar een betaalbaar alternatief: Zuid-Korea.

Aangekomen in Seoel bleek het glutenvrij dieet een veel grotere uitdaging dan we gedacht hadden. Daarnaast is het in de zomer onuitstaanbaar heet in de hoofdstad van het schiereiland. Onze planning ging uit het raam, en Iris’ haar dieet bestond met name uit bananen en Bibim-bab. Desondanks was het een supergave ervaring. Deze korte trip naar één van de lastigere glutenvrije landen was zeer leerzaam. Als je het wilt, is glutenvrij reizen zeker mogelijk. Zelfs in Korea.

Deze ervaring was zeker voor Iris een eye-opener. Een paar maanden later besloten we in het diepe te springen en te vertrekken. Tot ziens huis, werk, familie. Hallo avontuur, onzekerheid en uitdaging!

Keuzes

Het eerste wat moest gebeuren was het kiezen van de landen. Met name een beginpunt. En waar ik normaal misschien random op de kaart zou prikken om een locatie te kiezen, maakte het dieet dat we die vrijheid niet hadden. China, bijvoorbeeld, is een land dat waarschijnlijk bovenaan staat op de lijst van ingewikkelde landen. Overal (gluten bevattende) soja-saus, slechte kennis van hygiëne, en grote kans op kruisbesmettingen. En dan hebben we het nog niet eens over de noodles, dumplings en loempia’s. Na uitgebreid internet onderzoek, gesprekken met mensen die in China woonden etc. leek het land voor nu niet een optie. Andere landen gaven we een ‘rating’. Dat wil zeggen dat we keken naar de verwachte moeilijkheidsgraad van het land.

China: te moeilijk.

Pakistan, Centraal Azië: Erg moeilijk

India, Sri Lanka, Indonesië: Acceptabel

Vietnam: Zeer goed te doen (munchfest)

De meeste van deze aannames waren gebaseerd op informatie van internet. Soms specifieke informatie over glutenvrij eten, maar vooral kennis over de lokale keuken. Met deze lijst in gedachten besloten we een planning te maken. We wilden niet te moeilijk beginnen. Vietnam was qua seizoen niet een goede optie, dus we besloten te beginnen in India. En hoewel het op het gebied van voedsel wel redelijk goed leek, is het land voor de rest niet bepaald het makkelijkste land. Onder het mom van; als we India kunnen, kunnen we alles, vertrokken we.

Anders reizen

Niet alleen de voorbereiding is anders. Het reizen zelf verloopt ook anders. Zodra we op een nieuwe locatie komen, beginnen we eerst altijd met ‘scouten’. We zoeken plekken die eventueel geschikt zijn om die middag of avond te gaan eten. Daarna bezoeken we een supermarktje of een kraampje waar fruit, noten of iets dergelijks wordt verkocht. Als we iets hebben gevonden wat Iris kan eten, gaan we op pad. Dit is een les die we op onze reis in Zuid-Korea geleerd hebben. Als je om tien uur ’s avonds het zoveelste restaurant in loopt, om weer te horen dat er niks te eten is, is de lol er echt wel vanaf. Daarom beginnen we daar nu meestal mee, als we op een nieuwe plek zijn.

Gastvrijheid

Een ander onderdeel van reizen is het eten wat je aangeboden wordt door de gastvrije, lokale bevolking. En tot nu toe is dat in elk land wel aan de orde geweest. Mensen zijn vaak trots op de nationale keuken, en zeker op de streekgerechten. Deze worden je dan ook veelvuldig aangeboden (lees: opgedrongen in de sommige gevallen). Je komt er eigenlijk niet echt onderuit. Wanneer het glutenvrije dieet onbekend is, lijkt de weigering van dit eten soms dan ook onbeleefd. Het vergt soms redelijk wat moeite om uit te leggen dat het echt niet kan vanwege gezondheidsredenen. Met enig regelmaat heb ik, nog Iris de behoefte aan een discussie op dit gebied. Dus wanneer de persoon in kwestie even niet op let, prop ik Iris haar portie in mijn mond. Dat is niet altijd verkeerd, want het eten is vaak erg lekker. Andere keren had ik liever niets gegeten, maar ben ik dubbel aan de beurt. Soms is het eten ronduit goor, maar als mensen de teleurstelling van Iris haar weigering net te boven zijn gekomen, is er voor mij geen ontkomen aan.

Goedbedoelde sjamanen

Meestal is het reizen een te gekke ervaring. Als Iris ziek wordt, is dat niet zo. Wij zijn al meer dan tien jaar samen, dus het is niet zo dat ik niet weet wat het is. Alleen gaat het thuis al jaren goed. Er is nooit een goede plek om ziek te zijn. Maar een slechte plek om ziek te zijn is er zeker, meerdere zelfs. Op die momenten is er ook niks meer aan te doen. Ik bied wat aspirientjes aan, een glas water en vertrek weer. Dat is lastiger als je echt onderweg bent. In een bus, of lopend midden in een vreemde stad. Op dat soort dagen ben ik het reizen dan ook behoorlijk zat. Vaak ben ik mensen aan het uitleggen dat er echt niks aan te doen is, dat we niet naar de dokter hoeven. Verder heb ik dan een gesprek over allerlei uiteenlopende zienswijzen rondom allergieën. Over de helende werking van jonge kokosnoten, pure wodka en de genezende sjamaan van de neef van de nicht van de buurman.

Keerzijde

Aan de andere kant is het elke keer weer kicken, als je iets nieuws ontdekt. Nieuwe gerechten, ingrediënten of zelfs een oogstfeest met vrijwel alleen maar glutenvrije snoepjes en koekjes. Ik houd zelf erg van koken, en met grote regelmaat noteer ik nieuwe recepten om thuis ook te maken. Dingen die glutenvrij zijn, of dingen die ik thuis glutenvrij kan maken, omdat het lekker was en ik het ook voor Iris wil maken. Een glutenvrije wereldreis is niet makkelijk, maar met de juiste voorbereiding en mind-set niet onmogelijk. Als je meerdere maanden op pad gaat, en reist zoals wij dat deden, wordt je waarschijnlijk wel eens ziek. Of dat het je waard is, zal je zelf moeten bepalen. Wat ik gezien heb bij Iris, is dat de keren die ze ziek is geweest, niet opwegen tegen het gevoel van vrijheid die deze reis meebracht. Grote kans dus dat wij weer op pad gaan. Misschien zelfs wel naar China.