Wereldreis met een glutenvrij dieet - This might be glutenfree

Toen ik jonger was, ging ik altijd op vakantie met mijn ouders. Naar een waddeneiland, Turkije of Frankrijk. Voor mijn ouders was dit lastig, want wat moest ik eten. Hier was een vrij makkelijke oplossing voor: twee boodschappentassen mee met daarin stapels houdbaar brood, een broodrooster en kilo’s pasta. Koken bij de tent of het appartement; probleem opgelost. Dat is geen optie dus tijdens een maandenlange reis, zonder kookfaciliteiten. En dan? Hier acht dingen die ik geleerd heb tijdens een wereldreis met een glutenvrij dieet.

Azerbeidzjan: hoge Caucasus — *Xinaliq: reden genoeg om hierheen te gaan toch?*

Een: Rice for dayyys

Bijna alle landen die ik heb bezocht, heeft een (rijst)gerecht dat goed verkrijgbaar is. Thali in India. Dal Bath in Nepal. Rice and curry in Sri Lanka. Nasi, klaargemaakt op allerlei manieren in Indonesië. Biryani in Pakistan. In Azerbeidzjan was in elk traditioneel restaurant Pilaf/Plov te vinden. Een variant van rijst met vlees of groente is eigenlijk overal wel te vinden.

Twee: Elke dag hetzelfde

Wanneer je ‘veilig’ wilt eten, leg je er dan bij neer dat je misschien vaak hetzelfde gaat eten in bepaalde landen. Ik had daar zelf niet zo heel veel moeite mee, want de liefde voor rijst (en groente) is groot bij mij. Maar ik probeerde ook een beetje gezond te eten met niet té veel olie, dus elke dag gebakken rijst of biryani was geen optie. Een dagelijkse repetitie van dát voedsel is minder leuk wat mij betreft. Be prepared.

Dzuku vallei noordoost India — *Dzuku vallei, een van de mooiste plekken in Noordoost India!*

Drie: Glutenvrije ontdekkingen

Het is ook uitproberen en ontdekken tijdens het reizen. Ik weet zeker dat ik nog heel erg veel gerechten niet heb gevonden. In veel landen is wel weer een nieuwe variant te vinden van voedsel. Het is slim om alles te blijven controleren, wanneer je naar een nieuw gebied gaat. Als een bepaalde voedsel van voedsel in één stad/land glutenvrij is, kan het nog steeds gluten zijn op een andere plek, omdat het daar op een andere manier bereid wordt. Constante waakzaamheid en dubbele controles zijn zéér verstandig.

Vier: Locals

Een fantastische manier om meer te leren over het voedsel is kletsen met een local! Dat is een beetje ingewikkeld wanneer het om voedsel gaat, want het is een lastig dieet. Verstopte gluten, potentieel ziekmakende meelsoorten en kruisbesmetting… Yes, I know. Maar mensen uit de regio kunnen een schat aan informatie leveren door uitleg te geven over gerechten. En soms kun je vreselijke pech hebben, wanneer iemand je verkeerde informatie geeft… Ik vroeg alles nog een extra keer na, over de basis ingrediënten en daarna over de kruidenmix of saus; wat dan ook!

Azerbeidzjaans voedsel: piti in een stenen pot — *Sommige maaltijden zijn met een kleine aanpassing prima glutenvrij te eten; als je een beetje creatief bent. Piti met brood voor Marnix, zonder brood voor mij.*

Vijf: Lees je in!

Lees over de veelvoorkomende maaltijden en wat de kookgewoontes zijn. Ga op zoek naar de gevaarlijke ‘ingrediënten‘ (looking at you, Asafoetida uit India!). Zorg dat je zo veel mogelijk vooronderzoek hebt gedaan en weet waar het gevaar schuilt. Azerbeidzjans heerlijke Piti? Love for my tummie! Maar wel zonder het brood dat door deze maaltijd heen gemixt wordt. En de kebabs in dat land hoeven voor mij niet geserveerd te worden op een stuk plat brood.

Zes: De dieetkaart

Ik probeer altijd een dieetkaart in de lokale taal bij me te hebben. Maar (een afgrijselijke ontdekking) op bepaalde plaatsen werkt de dieetkaart zeer verwarrend. Mensen hebben nooit eerder gehoord van het dieet en worden overspoeld met een hoop informatie. Niet iedereen (=bijna niemand) begrijpt het écht, al doet bijna iedereen zijn best. En vind je het gek? Soms laat ik de kaart achterwege en benoem ik wat ik niet wil. ‘No Ata!’ voor Pakistan, ‘No gandum’ voor Indonesië. No bread, roti, whatever. In mijn geval ook alles over melk, kaas en yoghurt. Het kan verstandig zijn dit op te schrijven of uit je hoofd te leren.

Lam slachten: verser kan niet — *Vers is dus ook echt vers. Ik vind het te moeilijk om onderweg ook geen vlees te eten, gluten- en lactosevrij is al lastig/beperkend genoeg.*

Zeven: Moeilijk, moeilijker, moeilijkst

Eerlijk is eerlijk, je kunt je leven heel ingewikkeld maken of juist niet. Pakistan is bijvoorbeeld niet de makkelijkste plek om gezond glutenvrij te reizen. Georgië? Forget about it. En centraal Azië is lastig met brood bij elke maaltijd. Voor mij geen reden om er niet heen te gaan, maar ik vervloek het dieet veel vaker wanneer ik in een ‘moeilijk’ land ben. Soms ben ik er vreselijk chagrijnig en verdrietig over dat ik iets niet kan eten. Wanneer ik de geur van versgebakken brood ruik, terwijl ik weer mijn banaan eet. En soms ben ik vaker ziek. Niet leuk, maar ik weet meestal van tevoren wel een beetje wat ik kan verwachten.

Acht: Ziek

Ondanks alle voorzichtigheid en maatregelen: ik word nog steeds ziek. Ik heb geaccepteerd dat dit soms gebeurt. Het is niet anders. Tijdens de eerste dagen van onze reis was ik zo bang om ziek te worden, dat ik twee dagen niet gegeten heb. Geleidelijk werd mijn angst minder, tot ik niet meer zenuwachtig was bij elke maaltijd. Wanneer ik toch gegluut werd, was ik weer een paar dagen heel voorzichtig, maar na verloop van tijd werd het steeds minder eng. Het is heel rottig om ziek te zijn, maar het gaat ook weer over. Bovendien heb ik aardig veel tijd in de meeste landen, dus mijn reis is niet direct verpest als ik een paar dagen niet ok ben.

Pakistaans feestje — *Pakistaanse party: whiskey, Afgaanse hasjiesj, geweren. En eten natuurlijk! Hier nog onwetend over de gluten die ik later die avond zou binnenkrijgen…*

Reizen met een glutenvrij dieet kan lastig zijn. Dat neemt niet weg dat ik het echt helemaal te gek vind om op reis te zijn! Alles hierboven is handig om te weten, maar is op geen enkele manier bedoelt om reizen af te raden of een reden om niet te gaan. Dit is wat ik het liefst wil: nieuwe plaatsen ontdekken, mensen ontmoeten en eten. Mijn dieet of angst om ziek te worden; beiden gaan mij echt niet tegen houden om te reizen. De ervaringen die ik heb, dingen die ik zie, ik heb dit er voor over!